Dylogia "Ocean odrzuconych" Magdaleny Knedler to historyczna powieść obyczajowa, w której na pierwszym miejscu są emocje, uczucia. To książka subtelna jak koronka, z precyzją utkana z delikatnych nici sztuki, historii i literatury.

Z pewną nieśmiałością sięgałam po tę powieść. W sumie nie wiem dlaczego, ale coś mnie dystansowało od niej. Aż szkoda myśleć, ile czasu straciłam przechodząc obok niej obojętnie. Ale już staram się to nadrabiać, i z niecierpliwością sięgam już po drugi tom.
Opowiedziana w Córce jubilera historia ma swój początek w roku 1915 we Wiedniu. Poznajemy Charlottę, która ma siedemnaście lat, i jej rodzinę - ojca i ciotkę. Matka odebrała sobie życie, jak dziewczynka miała kilka lat. Była zagubiona, nie mogła się odnaleźć w ówczesnych czasach, słowem życie ją zmęczyło, ale i przerosło. Nie wytrzymała i popełniła samobójstwo. Odtąd matkę zastępowała jej ciotka, siostra ojca. Ojciec prowadził zakłady jubilerskie i wiecznie nie było go w domu. Załatwiał interesy, ciągle podróżował, co odbiło się bardzo na jego relacjach z córką. Dziewczyna poświęcała wolny czas projektując biżuterię, którą następnie ojciec wykonywał, prowadząc – wraz z ciotką – bogate życie towarzyskie w otoczeniu ludzi świata kultury wiedeńskiej. Z drugiej strony bohaterka bardzo chciała poznać tę drugą, ciemniejszą stronę życia. Odwiedzała biedne dzielnice, żyła wśród bezdomnych i żebraków, otarła się o śmierć, poczuła gorzki smak wolności. Zachłysnęła się nią, ale i przestraszyła, nie tak wszystko sobie wyobrażała.
Okres dojrzewania to również czas pierwszych zauroczeń miłosnych. Charlotte zasmakowała miłości, zakochała się w starszym od siebie o kilkanaście lat nauczycielu muzyki. Powolutku i delikatnie zawładnął jej sercem. Ale czy można myśleć o miłości w czasie, gdy nad głowami świstają kule i giną ludzie? Gdy bliscy idą na wojnę i z niej już nie wracają? Gdy ludzie kombinują by przeżyć kolejny dzień? Atmosfera nie sprzyjała zapewne zabawom i uciechom cielesnym, ale nie można też w takich czasach całkowicie wyzbyć się wszystkim potrzeb i myśleć tylko, czy i kiedy nadejdzie koniec.
Powieść ma formę wspomnień – pamiętnika, prowadzonego przez Charlottę. Dzięki niej poznajemy realia tamtych czasów, gęstą i ciężką atmosferę panującą we Wiedniu, widzimy, jak bawią się ludzie świata kultury i sztuki. Nie za bardzo są przejęci wojną, żyją obok w swoim własnym artystycznym świecie.
Uwielbiam wszelkiego rodzaju wspomnienia i pamiętniki, one zawsze przenoszą mnie w świat wykreowany przez ich bohaterów. Ukazują też realia z danego okresu istnienia świata, oczywiście z subiektywnego, właściwego dla bohaterów punktu widzenia. Chociaż lata, w których działa się ta historia są nam zbyt odległe, to sposób narracji, a zarazem szczerego i prostego przekazu bardzo przybliżył mnie do tego świata, a nawet chwilami do niego zatęskniłam. Oczywiście mam na myśli świat szeroko rozumianej bohemy wiedeńskiej.
Lottę – młodą bohaterkę – polubiłam od pierwszych chwil. Opuszczona przez ojca i tak świetnie sobie radziła w tych trudnych czasach. Była delikatna, ułożona, z dobrymi manierami oraz wielkimi ambicjami i marzeniami. Delikatność i taktowność biła od niej na każdym kroku. Może zabrakło jej trochę zdecydowania i pewności siebie, ale pomimo młodego wieku wiele w życiu już zobaczyła zła i wiele trudnych chwil przeżyła. A pomimo to była pełna optymizmu i radości, miała piękne marzenia, tylko czy w tamtych czasach mogły one być realne …?
Dla uważnych i wnikliwych czytelników autorka przemyciła wiele cennych informacji o ówczesnych celebrytach. Poznajemy bliżej sekrety życia znanych artystów, ich bolączki i wewnętrzne rozterki, widzimy, jak bogate prowadzili życie towarzyskie, często pod wpływem tych nieznanych nam faktów nasze wyobrażenie o nich ulega diametralnej zmianie, ale niekoniecznie na gorsze. Ich wybory życiowe nie są już dla nas zagadką.
Dużo miejsca autorka poświęca wyobrażeniom Lotty o ludziach i świecie, poznajemy jej stronę duchową, jej wrażliwość i miłość do sztuki. Nie obce są nam słabości i chwile zapomnienia, takie, które każdego z nas czasami dopadają. Łatwiej jest nam rozumieć jej postępowanie wobec określonych osób. W bardzo młodym wieku musiała dorosnąć i odnaleźć się w tych trudnych, wojennych czasach, zdać egzamin z dorosłości.
Autorka bardzo zaintrygowała i zaciekawiła mnie, jak dalej potoczą się losy Lotty. Czy w końcu odnajdzie swoje szczęście i miejsce na ziemi, czy dobro, które czyniła wobec innych wróci do niej?
Polecam gorąco, ciekawa lektura, napełniająca nadzieją i skłaniająca do refleksji. Warto czasem drugiemu człowiekowi poświęcić kilka chwil, powiedzieć dobre słowo czy drobnym gestem przywrócić mu radość i pokazać, że jest się blisko niego. Pamiętajmy, że dobro, które okazujemy wobec innych wróci do nas ze zdwojoną siłą i mocą.

Czekałam na tę dylogię z niepewnością, co ze sobą przyniosą bardzo obszerne tomy z intrygującymi okładkami. Lubię styl Magdaleny Knedler i język, którym pisze swoje powieści, więc nie wyobrażałam sobie, że mogłabym tę publikację pominąć. Dostałam jednak coś, czego kompletnie nie spodziewałam się po tej lekturze, dlatego musiałam się bardzo skupić na analizie swoich wrażeń po przeczytaniu pierwszego tomu. Postaram się napisać o wnioskach z tych moich rozmyślań, żeby uzasadnić swoją ocenę. Wytrwajcie do końca ;-)


"Każdego ranka otwieramy oczy i musimy żyć. Chyba nie ma dla człowieka nic trudniejszego".

Główną bohaterką powieści, tytułową córką jubilera, jest Charlotte Saidermann - Aber, Żydówka polskiego pochodzenia, z dość bogatej rodziny. W chwili, gdy ją poznajemy, Lotte ma siedemnaście lat i jest wychowywana przez ciotkę Wilhelminę oraz ojca, dość zdystansowanego i tajemniczego jegomościa. Matka Lotki nie żyje, więc ciotka stara się zastąpić nastolatce rodzicielkę. Chroni bratanicę przez złem świata i chowa ją pod kloszem, choć sama jest kobietą dość postępową, jak na czasy, w których żyją.


"Chyba dlatego piszę. Na wypadek gdybym kiedyś obudziła się z pustką w głowie, w ciele starej kobiety, która nie pamięta swojego życia. A może nie tylko dlatego".

Akcja powieści rozgrywa się w czasie I wojny światowej. Monarchia Austro-Węgierska dobiega końca, a na arenie politycznej wiele się dzieje. Wojna zabiera kolejnych żołnierzy, nie patrząc na ich status społeczny. Lotka obserwuje wszystkie wydarzenia, czyta gazety i przysłuchuje się rozmowom prowadzonym podczas spotkań, w których uczestniczy. Na swój sposób próbuje poznać życie, które toczy się za murami jej bezpiecznego domu.
I tyle, jeśli chodzi o fabułę, ponieważ nie chciałabym zdradzać zbyt wielu szczegółów.


"Pewne rzeczy są ponad wojną. Muzyka, poezja, miłość. To, co przetrwa".


Sięgając po tę powieść spodziewałam się historii pełnej dynamizmu tamtych czasów, ale moje oczekiwania trochę rozminęły się z rzeczywistością. W powieści wiele się dzieje, to fakt, ale są to wydarzenia opowiedziane z perspektywy Lotte i jej dziennika, w którym zapisuje wszystkie interesujące ją sprawy. Uczestniczymy w nich zatem jedynie pośrednio, a właściwie jedynie się im przyglądamy. Analizy prowadzone przez nastolatkę na dłuższą metę były dla mnie trochę nużące. Przytaczane przez nią rozmowy i fragmenty różnych dokumentów czy książek nie porwały mnie. Brnęłam przez tekst bez większych emocji. Dialogi momentami wydawały mi się trochę sztuczne, prowadzone jakby na siłę, by zawrzeć w nich potrzebne informacje. Może gdybym była pasjonatką tamtych czasów, bardziej porwałby mnie stworzony przez autorkę klimat. Może porównywałabym zapiski bohaterki z tym, co pamiętam z historii. Bo ogromna wiedza i kawał dobrej roboty wyzierają z każdej strony. O tym, że Magdalena Knedler to chodząca encyklopedia z zakresu różnych dziedzin, wiem od dawna. Tutaj dodatkowo zaskoczyła mnie obeznaniem w temacie jubilerstwa i kamieni szlachetnych. Stworzenie postaci jubilera i jego córki, zainteresowanej fachem ojca i również tworzącej projekty biżuterii, wymagało na pewno wiele wysiłku.


Jeśli chodzi o bohaterów, najmniej chyba polubiłam Lotte. Irytowała mnie ta dziewczyna, szczególnie na początku tej historii, ale to chyba dobrze. Z tego wniosek, że zmieniała się z każdym rozdziałem, a więc nie była nijaka czy nudna. Po prostu nie przepadam za bohaterkami, którym ciągle słabo albo duszno :D Podobało mi się przyglądanie się relacjom Charlotte z Jensem oraz Charlotte z Jaroslavem. Kim dla niej byli ci mężczyźni? Jak się poznali? Nie zdradzę, bo to byłby potężny spojler.

Napiszę tak... Nie czułam, żebym dokądś zmierzała, na nic w napięciu nie czekałam czytając. A ja lubię na coś czekać, zastanawiać się nad tym, co będzie w następnym rozdziale, co autor wymyślił dla bohaterów. Lubię dostać tajemnicę do rozwikłania i zastanawiać się nad nią wraz z postaciami. Tutaj tego mi zabrakło. Tutaj fabuła to przede wszystkim zwykła codzienność tamtych czasów, pełna ludzkich historii, poddanych wnikliwym obserwacjom i analizom Lotki. Z perspektywy monotonnie mijających dni ta powieść jest rewelacyjna.

Nie potrafiłam ocenić tej powieści jednotorowo, więc postanowiłam wyciągnąć średnią z kilku ocen:

Fabuła - 3/6
Rozwój akcji - 1/6
Język i styl - 6/6
Klimat powieści - 6/6
Bohaterowie - 4/6
Dialogi - 3/6

Średnia: 3,8

Jestem ciekawa, jak spodoba mi się drugi tom tej dylogii, ale sięgnę po niego za jakiś czas. Dam sobie chwilę oddechu i wrócę do Oceanu odrzuconych.