Przez wiele lat biłem się z myślami czy opublikować wspomnienia mojej Mamy z lat 1930 - 1951. Za każdym razem gdy się fizycznie zbliżałem do jej notatek , czytając nawet skrawek jej wspomnień odczuwałem uderzającą z nich niesamowitą, wręcz paraliżującą mnie energię. Ona jakby dalej żyła wśród tych odręcznie napisanych kartek. Zastanawiałem się – może to objaw mojej słabości, miłości do Matki?

Bohaterka wspomnień, moja Mama to dziewczynka o imieniu Klara. Tragiczną rzeczywistość sprowadza do wspólnego mianownika woli nauki i zamiłowania do muzyki. Śpiew jej jest panaceum na przeżycie, swoistą modlitwą o przetrwanie i jak się okazuje niesamowicie skutecznym orężem w tej walce.
Książka ma także spore walory historyczne. Opisuje atmosferę środowisk, które dzisiaj już w takiej postaci nie występują:
- emigracja za chlebem - francuska polonia przedwojenna.
- Polska w przededniu wybuchu II wojny światowej.
- wybuch wojny.
- opis życia w czasie wojny w Generalnej Guberni i Rzeszy.
- Polska wieś – kapitany opis, oryginalny język wiejski.
- wyzwolenie przez Rosjan.
- życie religijne – księża, zakonnice, Sodalicja Mariańska.
- edukacja w pierwszych latach po wojnie, pedagodzy.

Książka uczy pokory do życia. Wspaniała dla młodzieży jako lektura przekazująca wartości patriotyczne, prawdę historyczną o także budząca wrażliwość. Świetna dla osób starszych, które pamiętają jeszcze tamte czasy. Do tego wszystkiego można przeczytać złote myśli, które mają szansę stać się „kultowymi”. Na przykład: Co to za szczęście mieć na głowie tylko dziesięć wszy!

Coś niesamowitego!! Świetna forma literacka, lecz to mniej istotne, bo najważniejsza jest PRAWDA, jaka bije z każdego fragmentu. A to przecież cała historia: wspaniałego przedwojnia, a w nim emigracja za chlebem, życie francuskiej Polonii, patriotyczny powrót piłsudczyka - patrioty i przymieranie z głodu; dalej absurdalna ucieczka przed Niemcami z Częstochowy do Kielc, śmierć ojca, nędza i sierocińce, praca u bauera, a po powrocie znowu upokorzenie i bieda. W końcu szwaby odchodzą, a przychodzą kacapy, i o dziwo(!), nie gwałcą, a sowiecki oficer zdobyczny żakiet przeznaczony dla jego córki, daje Klarze. W końcu nastaje zniewolona Polska, a w niej powszechny dostęp do szkół, nauka i śpiewanie, wpływ kościoła, przynależność do Sodalicji Mariańskiej, incydent ze zboczonym księdzem, aż po przełomowy moment, gdy wykształcona Babuszka, z przedwojennych wyższych sfer, namawia dziewczyny do wstąpienia do ZMP, a w nim śpiewanie tzw "pieśni masowych" których treść okazuje się prawa. Teraz mamy kapitalne sprzężenie zwrotne: Klara, jako uczennica maturalnej klasy w Liceum Pedagogicznym uczestniczy w walce z analfabetyzmem i opisuje radość oraz poczucie własnej godności dorosłych ludzi, gdy zamiast stawiania krzyżyka potrafią się podpisać własnym imieniem i nazwiskiem...
Cóż do tego dodać? Tylko tyle, że ta lektura jest wyjątkowo cenna, gdy wskutek kłamliwej propagandy, tylko psioczy się na PRL, dezawuując osiągnięcia polskiego narodu w budowie nowej rzeczywistości tj likwidacji zawszonych kołtunów i analfabetyzmu, powszechnego dostępu do oświaty i lecznictwa, elektryfikacji kraju i budowy dróg itp itd MIMO zwierzchnictwa Moskwy. Jako urodzony w 1943 r., całe moje aktywne życie spędziłem w PRL, jak autorka wspomnień, innej alternatywy nie mieliśmy, i nie mogę akceptować totalnej krytyki wszelkich osiągnięć mojego pokolenia.
Obiektywne, rzetelne przedstawienie realiów lat 1930 -1951 jest głównym walorem tych wspomnień, a że autorka była młoda, to opisuje ówczesne rozrywki, a nawet boogie-woogie co uprzyjemnia lekturę, po zakończeniu której pozostaje żal, że tak krótka (300 stron)

Klara Stankowska urodziła się w 1930 roku we Francji. Była najstarszą z rodzeństwa i najbardziej uwielbianą przez ojca z dzieci. Najmłodsze lata spędziła we Francji. Była tam szczęśliwa. Uczyła się śpiewać, przede wszystkim pieśni patriotycznych o Polsce. Po paru latach rodzina postanowiła wrócić do ukochanej ojczyzny na stałe.

Początkowo wszystko pięknie się układało. Później jednak przyszły choroby i bieda... a potem wojna.. Śmierć ojca, pobyt w szpitalu, głód. Zaczęła się walka o przetrwanie. Potem ciężkie czasy PRL-u... Klara nie miała łatwego życia, musiała wiele przejść i widziała wiele smutnych rzeczy. W swoich wspomnieniach opisuje ucieczkę przed Niemcami, bombardowania, pobyt w sierocińcach z dala od rodziny, pracę u bauera czy nadejście PRL-u i próby odnalezienia swojego miejsca w życiu. W tych trudach jedynym ukojeniem była dla niej muzyka, jej swoista modlitwa o przetrwanie.

Jeszcze nigdy nie czytałam tak zajmującej i wciągającej historii. Jest napisana tak przejrzyście i interesująco. Emocje wręcz wylewają się z każdej kolejnej strony i opowieści. Narracja pierwszoosobowa i niezachwiana szczerość sprawiły, że miałam wrażenie, jakbym znała Klarę, albo nawet jakbym sama nią była. Wszystko zostało tak dokładnie opisane, każdy szczegół, emocje i uczucia.., że miałam wrażenie, jakbym była świadkiem opisywanych wydarzeń, jakbym była pośród spadających bomb, w szpitalu, czy śpiewała wraz z nimi kolędy. Jak dotąd nie czytałam bardziej wartościowej książki i czuję się wręcz zaszczycona, że miałam ku temu okazję.

Historia spisana przez Wojciecha Stankowskiego to prawdziwe przeżycia jego mamy, Klary.
Opowieść została spisana w bardzo interesujący, wciągający sposób. Styl pisania autora oraz dokładne opisy, pozwalają czytelnikowi wyobrazić sobie dane wydarzenia. Dodatkowym atutem jest kilka fotografii, które urealniają fakty. Są to m.in. fotografie rodziny.

Czasy II wojny światowej zostawiły ślady u wielu Polaków. Niestety, w dzisiejszych czasach głównym źródłem informacji nowego pokolenia są lekcje historii w szkole. Nauczyciele poruszają temat bardzo powierzchownie, rzadko ciekawiąc ucznia. Mimo iż sama nie jestem zwolennikiem historii i ciężko mi "przełknąć" wszystkie fakty, po wspomnianą książkę sięgnęłam bardzo chętnie. Dziś, po jej przeczytaniu zdecydowanie inaczej myślę o tym, co było. Kilka godzin poświęconych tej opowieści sprawiło, że była to najcenniejsza lekcja w moim życiu. Polecam.