Książka „Kamienista droga” Franciszka Szczęsnego jest niepokaźnym, ale dosadnym opowiadaniem o ludzkim życiu i naszej narodowej historii. Autor na okładce pisze, że książka jest o miłości i zdradzie. Dla mnie jest opowieścią o życiu i obyczajowości czasów powojennych bez przyporządkowania do regionu czy miejsca, bo w wielu wsiach i domach tak właśnie się kiedyś działo.
Najpierw przeczytała ją moja mama, znająca i pamiętająca tamte czasy. Przeżyła ją bardzo, bo powróciły jej wspomnienia z lat młodości. Strach jaki panował w koło każdego, bo nowa demokracja niosła nieznane zagrożenia. Zabobon i dziwny honor, który zabijał miłość i mieszał rozum. Nastawiał ludzi przeciwko sobie przez co niszczył wszystko. Miłość była tylko z nazwy i w tajemnicy, bo gdy wychodziła na światło dzienne wzbudzała nienawiść i zazdrość.
Ja, jako kolejne pokolenie nie żyjące w tamtych czasach, a jedynie słuchające z dziadkowych opowieści podeszła do książki całkiem inaczej. Historia w niej opisana raczej wzbudziła we mnie złość na ludzką niemoc na bezkrytyczne poddaństwo nestorce rodu. Złość na ludzką zawiść która potrafiła podzielić wieś na dwa antagonistyczne obozy.
Po mimo takich emocji dobrze się ją czyta pod warunkiem że człowiek nie dopuszcza do siebie myśli że tak naprawdę było i to w niejednej rodzinie. Zawiść, zemsta, wóda i kopanie dołków jeden pod drugim, aby komuś dokopać. Potem w tym pędzie ludzie sami zakręcali się w swoich nienawiściach i kłócili przez całe pokolenia, szpiegowali, donosili i mordowali. Po co, na co, żeby udowodnić, że jeden ma coś więcej, a w rezultacie wszyscy na tym tracili. Miłość Kazika jednego z bohaterów taka na zatracenie, za wszelką cenę wpędzała do grobu zamiast trwać do grobowej deski. Twierdzę że jeśli ktoś naprawdę kocha, ale nie siebie, to dla szczęścia drugiej osoby sam odejdzie w cień.
Oceniłabym książkę bardzo wysoko, bo autor potrafił wywołać emocje, obojętnie jakie, czy złość i łzy nad losami biednej dziewczyny, czy tylko oburzenie na tamte czasy, ale wywołała. To znaczy że wątek i sens jest ujęty bardzo obrazowo. Trafia głęboko w serce i duszę.
Książkę polecam młodemu pokoleniu i tym wszystkim osobom, którym jest wiecznie źle. Przeczytajcie proszę i przekonajcie się, że żyjecie w cudownych czasach, a wasi rodzice zabiegający i nadskakujący to anioły w ludzkiej skórze. Taka lekcja historii przyda się każdemu, bo takie było życie w wielu rodzinach i wsiach. Ewa L.

Kamienista droga to niezwykła historia. Opowiedziana bardzo prostymi slowami, prostymi zdaniami, bardzo oszczędnie. Próżno szukać będziemy bogatych opisów przyrody, czy nawet świata wewnętrznego osób. To raczej opowiadanie jakie możemy usłyszeć jadąc w gości i słuchając „co ludzie mówią”.
O czym jest książka?
Książka to przyznam szczerze wstrząsająca historia miłości Romea i Julii, którzy tym razem mieszkają na Kaszubach, parę lat po II wojnie światowej, która ich nie dotknęła bezpośrednio, ale na ich najbliższych wywarła niezatarte piętno, którego konsekwencje doprowadzą do zaskakującego finału.
Nie jest to obszerna lektura, ale dotknęła mnie do żywego. W pewnym momencie akcji po prostu brakło mi oddechu. Oniemiałam. Od momentu zakończenia lektury, wciąż staram się o niej porozmawiać, bo poruszyła mnie dogłębnie, bo ta historia opowiedziana jest tak jakby wydarzyło się to w sąsiedztwie, ot trzy domy dalej. Ta książka pokazuję, że dającą do myślenia książkę można napisać w dosłownie kilkudziesięciu stronach nie potrzeba opasłych tomów, wielu słów, po prostu dobrze dobrana historia. A historia związku Kaszubki i Zabużanina mi zagrała na emocjach.
Ciekawa jestem wrażeń Mamy, ale żadna z Nas nie pamięta wczesnego PRL-u więc nie jest takie oczywiste, ze będziemy mieli różne zdania.
Autor genialnie opowiada. Czuć grozę, niepokój, walkę sąsiadów. Okazuje się, że nawet tak wzniosłe uczucie, poprzez złe działania może mieć destrukcyjną moc.

Rozpoczynając czytanie sądziłam, że będzie to jeszcze jedna banalna historia tragicznej miłości, w której bohaterowie, jak Romeo i Julia, zostają rozdzieleni przez los i złych ludzi. Spodziewałam się wylac morze łez i zużyc całe pudełko chusteczek. Chusteczki, owszem, zuzyłam, ale z zupełnie innego powodu. Historia nie jest przede wszystkim o miłości, ale raczej o tragicznym życiu dziewczyny, która, molestowana przez własną matkę i wychowywana w atmosferze społecznego terroru kaszubskiej wsi lat 60-tych, jest tak zagubiona życiowo, że od popełnienia samobójstwa odwodzi ją jedynie przeświadczenie, że jest to grzech śmiertelny. Niemalże odetchnęłam z ulgą kiedy bohaterka w końcu umiera i jej nieszczęście dobiega końca.
Tajemnica pochodzenia dziewczyny i nieszczęśliwa historia jej ojca uwikłanego w zawieruchę II wojny światowej i okresu powojennego wciąga. Wartka akcja sprawia, że powieśc czyta się szybko i z zainteresowaniem, a po przeczytaniu pozostawia ona po sobie duże wrażenie i wiele tematów do przemyślenia. Skąd bierze się zło? Czy zło rodzi zło, a człowiek wcześniej zraniony rani innych nawet, gdy są oni jego najbliższymi? Dlaczego niektórzy rodzą się tylko po to, aby po przebyciu 'krótkiej, krętej i kamienistej dróżki' zgasnąc jak 'młody kwiat,' po którym 'szczerze płakało tylko niebo'?
Mimo tragizmu tej historii, autor daje nam na koniec promyczek nadziei w postaci spotkania pary bohaterów, Kazika i Natalii, dwojga ludzi zdolnych sprawiedliwie ocenic sytuację w morzu uprzedzeń i społeczego terroru. Czuję, że ich historia ułoży się zupełnie inaczej...

„Kamienistą Drogę” czyta się bardzo łatwo, strona za stroną płynie szybko. Nie jest to jednak prosta opowieść. Najpierw zdziwienie, potem rozdrażnienie, na końcu złość na ludzką niewiedzę, zależności, złowrogie „co ludzie powiedzą”. No i dlaczego my się właściwie tego obawiamy? Co nas obchodzi to co ludzie powiedzą? Super książka na podroż, super opowieść do rozmów...