Niezwykła książka przez swą zwykłość – umiejętność odtwarzania haniebnej rzeczywistości przemocy w okresie II wojny na polskim Pomorzu (Kaszubach) i przetrwania codziennych dni niewoli. Są w niej odtworzone realia wojny z podaniem masy szczegółów i zdarzeń bez biało-czarnej narracji, co pogłębia odbiór treści. Myślę, że jest to możliwe tylko wówczas, gdy ma się dobrze ukształtowany „kościec” moralny, gdy się wie, co jest dobre i złe, co nie wymaga uzasadnień. Książka jest dokumentem realizmu politycznego i zawiera imperatyw chronienia ludności i dorobku polskiego, jak również opis polskich rozterek, jaką drogę wybrać, kogo posłuchać, czy tych zza morza, czy tych, którzy wyzwalali bezpośrednio nasz kraj. Ta sprawa została ujęta w taki sposób, że i obecnie może być wskazówką ułatwiającą podejmowanie decyzji uwzględniających dobro ludności polskiej, zabezpieczenie jej przed eksterminacją i niepotrzebnym wykrwawieniem. Ten styl myślenia jest mi bliski.
Całość przeczytałam z zaciekawieniem - dawkując sobie lekturę. Spinaczem całej fabuły jest historia zakochanej pary – Ewy i narratora, która w różnym stopniu zaangażowana jest w ruch oporu przeciwko Niemcom hitlerowskim. Współpracują z tajną, oddolnie utworzoną organizacją wojskową „Gryf Pomorski”, którą reprezentowali przywódcy: ppłk rez. ks. Józef Wrycza („Rawicz”), Józef Dambek („Lech”), Augustyn Westphal („Piotr Morski”). Ważną, a zmarłą tragicznie postacią w „Gryfie” był Józef Gierszewski („Ryś”).
„Gryf” starał się nawiązać współpracę z różnymi organizacjami tego typu, aby zjednoczyć siły, w tym z ogólnopolską AK (której deklarował podporządkowanie) oraz „Miecz i Pług” (współpracującą z gestapo i penetrowaną przez NKWD).
Gryf kierował się trzeźwym programem działania, ważnym dla przetrwania gehenny i bezwzględnej germanizacji (podawane statystyki są dowodem hartu ludności tu mieszkającej, która nie zważając na konsekwencje, opowiadała się w dużym stopniu za przynależnością do narodowości polskiej). Trzeba dodać, że na Pomorzu panował terror gorszy niż w innych częściach kraju.
Kaszuby dzięki lekturze "Gryfowego szańca" stały mi się bardziej bliskie, czytam i mając mapę przed sobą "wędruję" wraz z bohaterami po miejscowościach. Lepiej rozumiem dzieje tej ziemi. Wypełnia ona literacką lukę o TOW „Gryf Pomorski”. Jest dowodem mądrego patriotyzmu. Książkę tę warto polecić, zaś inną publikację autora zatytułowaną „W krainie Gryfa” chętnie obejrzałabym na ekranie.

Dowiedziałem się po tym, jak opisano w lokalnej o nagrodzie. Zapowiada się ciekawie :>