Joasia jest najmłodszym dzieckiem w rodzinie. Przez to cieszy się specjalnymi przywilejami: dostaje prezenty gwiazdkowe, szaleje na śniegu i pozwala jej się odkrywać świat. Piękny zimowy dzień z pierwszym śniegiem i wyczekiwaniem świąt oraz dziecięcą beztroską zabawą na śniegu z nieco starszym kuzynem Mateuszem, a później wieczór w towarzystwie pradziadka stają się pretekstem do snucia długiej opowieści o jego młodości w powojennej Polsce, w której nie do końca wiedziano, co jest dobre a co złe. Decyzje podejmowano intuicyjnie. Taką podjął i dziadek, który wstąpił do Armii Krajowej ukrywającej się w lesie.
Książki o bohaterach wyklętych wyrastają na księgarskich pułkach jak grzyby po deszczu. Prawie każde wydawnictwo ma choć jedną opowieść o tamtych czasach. Każda z nich jest inna. Jedne pokazują Akowców z dystansu, inni podchodzą do tematu emocjonalnie (od zachwytu po nienawiść). Paulina Koniuk zabiera nas w świat opowieści pradziadka, który ukrywał się w lesie. „Zapomniani bohaterowie powojennej Polski” to dzieje członka rodziny małych bohaterów. Książka jest pisana w stylu opowieści dla dzieci i nastolatków o ciężkich czasach młodości spędzonej w lesie przez poważnego staruszka. Maluchy odkrywają, że ich autorytet nie zawsze był poważny i postępował odpowiedzialnie. Zdarzało mu się zgubić drogę, wplątać się w tarapaty, ale - o dziwo - zawsze wychodził z nich cało. Nieprawdopodobne historie z czasów powojennych przybliżają nam ówczesne realia: ukrywania się w lesie, pracy, więzienia, próby układania sobie życia w każdym miejscu, nieoczekiwanych zdrad, wydawania wyroków.
Mimo tragizmu jakim było ówczesne życie książka przepełniona jest spokojem, zrozumieniem i miłością do tych, którzy byli w stanie pomóc. Nie ma tam nienawiści do wrogów, bo oni po prostu nie są świadomi tego, że ich czyny są złe.
„Zapomniani bohaterowie powojennej Polski” Pauliny Koniuk to świetna książka przybliżająca młodym ludziom czasy nowego systemu, który miał być jedynym właściwym. Uzmysłowi ona młodym czytelnikom jak proste i jednocześnie bardzo trudne było życie ówczesnych ludzi.

Nie przypadam za literaturą historyczną, ale zainteresowała mnie, że książkę napisała osoba tylko dwa lata ode mnie młodsza. Sięgnąłem i nie zawiodłem się. Odtworzyła powojenne realia, pokazała życie prostego człowieka, żołnierza AK, w oparciu tylko o jego pamiętniki. Ciekawe.

Zawsze, ilekroć mam do czynienia z historiami opowiadającymi o AK-owcach i ich losach wojennych, czy powojennych przypomina mi się zdanie z Medalionów Zofii Nałkowskiej Ludzie ludziom zgotowali ten los. Dobitnie widać wówczas, jak okrutny potrafi być człowiek…
Dlaczego o tym wspominam? Bo tym razem sięgnęłam po książkę Pauliny Koniuk Zapomniani bohaterowie powojennej Polski, opowiadającej o losach Mariana Bronieckiego, żołnierza Armii Krajowej.
Zapomniani bohaterowie…, to opowieść jakich tysiące. Opowiada o życiu żołnierza AK w powojennej Polsce, o jego losach i losach wielu jemu podobnych, na długi czas zapomnianych przez historię, których za służbę Ojczyźnie spotkał los więźniów politycznych i renegatów. To historia „bandyty AK” opowiedziana z perspektywy starego już człowieka, który swoim prawnukom relacjonuje historię swojego życia. Więzienie, głód, upokorzenia, tortury, to rzeczywistość, która spotyka zapomnianych bohaterów AK, ujawniających się po wojnie lub wyłapywanych przez UB. A to i tak niepełny repertuar „niespodzianek”, jakie fundowały nowe, komunistyczne władze AK-owcom i wszystkim wrogom nowego systemu.
Książka Pauliny Koniuk należy do tych pozycji, które przeczytać warto. Jest jedną z wielu podobnych historii, dokumentujących los, jaki zgotowano AK-owcom w tamtym tragicznym czasie. Jest świadectwem, które pozwoli ocalić od zapomnienia.
Nie oceniam jej w kategoriach literackich, bo nie wartość literacka jest tu najważniejsza. Przede wszystkim książka ta jest pamiątką po pokoleniu Żołnierzy Wyklętych, o których przez długi czas historia próbowała zapomnieć, a których pamięć stosunkowo niedawno zrehabilitowano. Jest też opowieścią o przedstawicielu owego pokolenia, wspominanym już Marianie Bonieckim.
To opowieść człowieka dla człowieka, pozbawiona suchego i częstokroć dość przedmiotowego rzucania suchymi faktami. To bardzo emocjonalna historia, mocna i dojmująca, tak, jak przeżycia głównego bohatera historii. Być może niektórzy właśnie to uczynią zarzutem wobec książki, właśnie tę jej emocjonalność, momentami wypadającą dość nieszczerze i niezgrabnie. Ale jest to raczej wynik pewnych drobnych niedociągnięć warsztatowych autorki. Ale tak, jak wspominałam, oceniam ją wyłącznie w kategoriach opowieści o wycinku historii, by w pamięci zachować bohaterstwo Żołnierzy Wyklętych.