Nawet tak mało fascynujący obiekt jak rzeźnia niekoniecznie musi wyglądać jak pudło oklejone reklamami – pisze o bydgoskim zabytku Grzegorz Senderecki.

W I tomie Przewodnika po Polsce z filozofią w tle zabiera nas do Wielkopolski i Kujaw, oferując zupełnie nowe spojrzenie na miejsca i ludzi związanych z tą częścią Europy.
Niezwykła podróż po Wielkopolsce i Kujawach rozpoczyna się w Poznaniu i jego okolicach. Potem wędrujemy po ulicach m.in. Włocławka, Inowrocławia, Kalisza, Piły, czy też Wągrowca. I bynajmniej, wycieczka ta nie ogranicza się tylko do opisu zabytków czy porównywania stylów architektonicznych na przestrzeni wieków. To przede wszystkim zwykłe miejsca w niezwykłym ujęciu ludzkiej myśli, charakterów, natury, rozwoju, czy też ewolucji całych społeczeństw. W przypadku Wielkopolski wiele do myślenia daje fragment dotyczący klimatu i przetrwania ludzkości… wszak okolice Poznania były niegdyś krainą pięknych winnic. Bujda? Skądże znowu, niegdyś klimat temu sprzyjał. Zmiany jednak dają znać o sobie i jak zauważa autor, można się spodziewać, że czas przyniesie kolejne wspaniałe warunki dla wspominanych winnic. Sprawa niestety tu się bardzo komplikuje, czego dowodzą przytoczone w książce badania nad klimatem: albo ocieplanie się klimatu i bogactwo winnic, albo oziębienie i rozwój inteligencji.
Części historyczne przewodnika związane z Wielkopolską i Kujawami obfitują w ciekawe historie, które kształtowały poszczególne miejscowości. Nie brakuje tu zapisków, które z perspektywy czasu mogą się wydawać groteskowe, ale są związane z ludzkimi tragediami.
To wydarzenie, zakończone kompletną klęską, pociągnęło za sobą kolejne wydarzenia. Jeden z uczestników „kurnikowskiego” powstania.
Kolejną historią, która brzmi irracjonalnie, będąc mocno związaną z historią regionu, jest żywot króla Stanisława Leszczyńskiego. Nie da się zwiedzić Wielkopolski i Leszna, pomijając obecność tego władcy, nie poznawszy jego wzlotów i upadków, wpływu na region, a przy tym nie wiedząc, w jaki sposób dokonał swego żywota.
Podróżując z przewodnikiem Grzegorza Sendereckiego w dłoni, nie można pominąć barwnych opowieści o artystach związanych z regionem.
Zaciekawiła Was ta historia? To dopiero początek. Autor przewodnika po Wielkopolsce i Kujawach zabiera czytelnika do świata filozofów i literatów próbując odgadnąć motywy ich twórczości. Przybyszewski, Kasprowicz, Staszic, Herbert, Asnyk, Dąbrowska, czy też Stachura. W znakomitej większości do dziś zachowały się domy, w których tworzyli nasi wybitni rodacy, można znaleźć się w miejscach, w których wpadali… w samozachwyt, jak w przypadku chociażby Edwarda Stachury, który uważał siebie za najznamienitszego poetę, a jeśli ktokolwiek w to powątpiewał, był skreślany z listy przyjaciół. Grzegorz Senderecki zdradza też historię starcia Stachury z elektrowozem i wskazuje miejsce, w którym wszystko się zaczęło.
Autor przewodnika zabiera nas także w świat piłsudczyków i „Krwawej Środy”, wydarzenia, które do dziś dzień budzi ogromne kontrowersje. Zabiera czytelnika do Włocławka, gdzie w 1897 urodził się noblista w dziedzinie chemii, Tadeusz Reichstein: wynalazca pierwszej sztucznej kawy, czy też stosowanej do dziś metody wytwarzania witaminy C. Nagrodę Nobla otrzymał za pracę nad hormonami wytwarzanymi przez korę nadnerczy.
Ale żeby nie było, że przewodnik prowadzi nas tylko przez świat artystów, powstańców i filozofów. Nie brakuje w książce interesujących opisów miejsc, jakie każdy obieżyświat powinien zobaczyć na własne oczy. W Rogalinie:
Jest to zaiste widok niezwykły, gdy pośród lasów i mokradeł w północnej Europy wyrasta nagle w pełnym szyku rzymska świątynia.
Z kolei w Bydgoszczy znakomitym przykładem imponującej architektury jest… rzeźnia.
Rzeźnia miejska została uruchomiona pod koniec XIX wieku, została zbudowana w stylu neogotyckim. Świadczy o tym, że nawet tak mało fascynujący obiekt jak rzeźnia niekoniecznie musi wyglądać jak pudło oklejone reklamami.
Dodatkowym smaczkiem jest tu fakt, że w tej rzeźni pracował późniejszy pisarz David Jerome Salinger („Buszujący w zbożu”) i wiemy, że nienawidził roboty związanej z mordowaniem świń.
Podróż z przewodnikiem Grzegorza Sendereckiego to nie tylko wyprawa po Wielkopolsce i Kujawach, to także podróż w czasie. Z przewodnika płynie wiele nauki.