Trzeci tom Pozłacanego rogu wstrząsa człowiekiem i porusza naszą wrażliwość na krzywdę ludzką.
Tutaj poznajemy dalsze pokolenia rodzin o których czytaliśmy wcześniej. Na pierwszy plan wysuwa nam się wnuczka Franza von Diehsa – Róża Osielska. Dziewczyna wraz ze swoją nianią ucieka z dworu wskutek najazdu bolszewików. Tym sposobem są zdane tylko na siebie, tylko to co ukradną będą mogły zjeść, gdyż nie mają przy sobie zbyt wiele pieniędzy. Czeka ich długa podróż w poszukiwaniu rodziny…
Róża wraz ze swoją opiekunką trafiają do domu Elizy. Tutaj widzimy Elizę już jako starą kobietę, która doczekała się dzieci i wnuków, a męża Krzysztofa Kamieńskiego pochowała już jakiś czas temu. Strasznie ubolewałam nad tym, że tak niewiele jest tutaj powiedziane o tym jak przebiegało małżeństwo i wspólne życie Elzy z Krzysztofem, można się albo domyślać, że dobrze, bo przecież doczekali się dzieci, albo dedukować po tej małej ilości wspomnień które są przytoczone w książce. Dla mnie jako dla czytelnika, który niesamowicie mocno kibicował Elzie i Krisowi, to trochę był zawód. Co prawda Krzysztof Kamieński, mąż Elzy już nie żyje, ale w zamian za to poznajemy losy Krzysia Kamieńskiego – wnuka Elzy. Prawie przez cały czas mu towarzyszymy, i zdradzę Wam tylko tyle, że Róży także Krzyś wpadł w oko, co będzie dla niej potem niekomfortowe.
W tej części możemy z bliska przyjrzeć się życiu wojskowemu, bitwom, a także cierpieniom żołnierzy. Czasy się zmieniają i nie ma już aż tak wielkiego nacisku na branie ślubu z osobami z tej samej warstwy społecznej, tak wielkiej ingerencji rodziców w zawieraniu małżeństw. Młodzi stają się samodzielni i coraz więcej z nich stawia na karierę zawodową i naukę.
Jest jeszcze jeden szczegół o którym chciałabym tutaj wspomnieć. Jest to śmierć jednej z bohaterek (bardzo nagła śmierć już pod koniec książki), odkąd przeczytałam ten rozdział w którym to wszystko się dzieje, ta tragedia rodzinna, nie mogę oprzeć się myśli, że autorka nie miała co zrobić z tą bohaterką i dlatego ją uśmierciła. Szkoda, bo odebrało to szczęście rodzinne jednego z bohaterów. Z takim wielkim smutkiem kończy się ten tom.
Moja ocena: 9/10
Polecamy, zespół dobrerecenzje.pl

Jestem miłośniczką „Pozłacanego rogu” od jego pierwszego tomu. Trzeci tom jest równie dobry, jak poprzednie. Nie jest to literatura wysokich lotów i za Gombrowiczem mówiącym o „Potopie” Sienkiewicza, że jest to „pierwszorzędna literatura drugorzędna” można w ten sposób ocenić sagę Dody Około – Kułak. ja „Potop” czytałam na początku liceum z zapartym tchem i nadal wspominam ten urywek wakacji za wspaniałe doświadczenie. Tak samo jest z czytaniem „Pozłacanego rogu”: jestem świadoma, że jest to świetne czytadło napisane w stylu Orzeszkowej, Żeromskiego i Sienkiewicza (Prusa nie, bo on za bardzo kochał opisy i powolną akcję, a tego Kułak nam nie serwuje), a i tak zawsze czekam na kolejne tomy.
W trzeciej części aktorka zabiera nas do świata, w którym modry i gwałty są na porządku dziennym. Z napadniętego dworku, przebraną za chłopaka panienkę Różę, zabiera zaradna służąca Nastka, która poświęca się dla dziecka i walczy o jego przetrwanie. Podróż jest nie tylko niebezpieczna i obfitująca w niespodziewane zwroty akcji. Autorka umiejętnie buduje napięcie, by nie pozwolić czytelnikowi odejść od kolejnego rozdziału. Tak gnałam przez przygody ograbionej szlachcianki, którą los doświadczył i nauczył dobrego traktowania ludzi, że po skończeniu tomu znowu poczułam niedosyt. A co będzie dalej? Pozostanie mi czekać na kolejny tom… Oby nie za długo.
Doda Około –Kułak pokazuje nam świat naszych dziadków i pradziadków. Zmagania z rewolucją w Rosji, którą wiele starszych osób mieszkających na zachodzie Polski pamięta z opowieści rodziców, którzy po wojnach uciekli w bezpieczniejsze rejony kraju. Świat dworków i ludzi z wyższych sfer jest przepleciony życiowym podejściem Róży, którą rewolucja nauczyła kraść ziemniaki, by przetrwać. Bohaterka, która na początku jest małą, nieporadną szlachcianką dbającą o swoją urodę bardzo szybko dojrzewa i udaje jej się tego dokonać przy pragmatycznej Nastce. Dzięki temu po latach swoje przygody oraz życie w Paryżu będzie traktowała z przymrużeniem oka i uśmiechem, a stwierdzenia „wypada”, „nie wypada” i „wstyd” potraktuje z ironią.
Książkę polecam wszystkim, którzy są miłośnikami sag z historią w tle. Myślę, że nie trzeba znać poprzednich tomów, by móc wejść w świat tego, ale warto i sięgnąć po nie ze względu na czasy, w jakie zostali wrzuceni bohaterowie.