Jestem zawsze ciekawa wspomnień z czasów PRL-u?
Ja otarłam się o ten okres jedynie przelotnie, a znacznie lepiej znam go z opowieści rodziców. I nie są to historie, które wspomina się z uśmiechem.

Anka to ambitna, młoda kobieta, przed którą świat stoi otworem — kariera, naukowe badania, perspektywy rozwoju. Jednak życie, jak to życie, lubi zaskakiwać. Z dnia na dzień zostaje żoną i matką, a dotychczasowe marzenia trzeba odłożyć na później… a może na zawsze.

Nawiązując do tytułu — dziwna to była książka. Dziwna, a jednak zamieszała mi w głowie. Po opisie z okładki spodziewałam się zupełnie innej historii, tymczasem dostałam poprawnie napisaną opowieść o codzienności typowej kobiety u schyłku PRL-u. I to właśnie słowo „poprawność” wydaje mi się tutaj kluczowe.

Poprawne są relacje Anki z mężem, poprawne kontakty z kolegami i koleżankami z pracy, poprawne jej zachowanie w niemal każdej sytuacji. Minimum emocji, maksimum chłodu i kalkulacji. Wciąż obecne wątpliwości, jak cień towarzyszące bohaterom w każdej decyzji. Każdy dzień opowiedziany tym samym suchym tonem — jakby autorka podawała przepis na ciasto lub sałatkę. Nie wiem, czy był to zabieg celowy, czy przypadek, ale doskonale oddało to klimat tamtych czasów: szarość, poprawność, brak perspektyw oraz oczekiwań.

To życie, w którym luksusem był wyjazd na Węgry lub do Bułgarii, a ulice Wiednia onieśmielały swobodą i kolorami.
Jedyne jaśniejsze akcenty to opisy odwiedzanych przez bohaterkę miejsc — pisane z dbałością o detale, pachnące przyrodą, czy górskimi szlakami.

Bohaterowie są wręcz „wycięci” z epoki, a kobiety szczególnie — z nieustannym poczuciem wstydu, nadmiernej odpowiedzialności i ciągłym ocenianiem siebie i innych. Szokuje je każde odstępstwo od normy, nawet obecność dziecka przy rozmowie dorosłych, czy popełniane błędy ortograficzne w listach. (Możecie to sobie dzisiaj wyobrazić?)
Anka jest tego doskonałym przykładem. Kobiety PRL-u to męczennice, biorące na siebie ciężar spraw, których nie chciały, ale pogodzone z myślą, że „tak po prostu musi być”.

Cały czas jej współczułam. Współczułam wszystkim, na których tamte lata odcisnęły swój szary, ciężki ślad. Może właśnie dlatego dziś mówi się o nas, że jesteśmy powściągliwi i ponurzy jako naród?

Ta książka jest jak Anka. Jak tamten czas w historii naszego kraju. Jak spuszczony ze wstydem wzrok kobiety, która szuka swojego miejsca i próbuje o siebie zawalczyć, ale brakuje jej siły. I chociaż z pozoru nie dzieje się tu nic dramatycznego, po lekturze zostało we mnie poczucie smutku. Takiego, który nie krzyczy, ale powoli wsiąka w człowieka…