Tytuł najnowszej powieści Stacha Szulista to trafiona metafora zmagań, z jakimi mierzą się współcześni już nie dzieci i jeszcze nie dorośli. Trafiona, bo życie to przecież taka akrobatyka, w której każdy z nas dokonuje przewrotów i salt oraz innych wymyślnych kombinacji, aby przetrwać. Takie jest także młode życie Karola, który obserwuje rzeczywistość wokół siebie i tworzy swoistą wiwisekcję postaw i zachowań dorosłych. Ta analiza, tak dosadna w swojej prostocie, nie pozostawia żadnych złudzeń — świat dorosłych to ciągła walka i trwanie w zbudowanym przez siebie szablonie. To gorzka refleksja, która uderza w czytelnika wielokrotnie podczas lektury tej książki.

Stach Szulist podejmując się tak trudnego tematu, postawił przed sobą podwójne wyzwanie, bo oprócz przekierowania swojego toku myślenia na szesnastoletni umysł chłopca wchodzącego w dorosłość, zastosował pierwszoosobową narrację protagonisty. To ryzyko prozatorskie opłaciło się autorowi, bo dzięki temu, czytelnik otrzymuje niepowtarzalną szansę utożsamienia się z Karolem, poznania jego trafnych obserwacji, poczucia pewnego buntu i niezgody na zasady rządzące światem. Autor zdecydowanie udźwignął narracyjnie tę warstwę swojej książki, podnosząc tym samym jej wartość prozatorską.

Podczas lektury "Ćwiczeń akrobatycznych" postać Karola, bohatera niezwykle dojrzałego, dość mocno wwierca się w umysł, gdyż to, z czym konfrontuje się protagonista, skłania do szeroko zakrojonej refleksji i przemyśleń. Mowa tu o konformizmie, hipokryzji, skomplikowanych stosunkach damsko-męskich, przemijaniu, czy tolerancji Wśród problemów, z jakimi mierzy się nastolatek, mocniejszy wydźwięk niesie ze sobą wątek homoseksualnego kolegi oraz obraz szkoły, którą dosadnie określają słowa: "Czego was w tych szkołach uczą?! (…) Niczego". Tę smutną konstatację bardzo dosadnie podsumowuje kreacja dyrektora szkoły, która nieco przerysowana, uwypukla wszelkie patologie systemu oświaty w naszym kraju.

Karol ma "coraz mniej złudzeń co do szczerości tego świata" i w zasadzie myśl ta mogłaby stać się przewodnią nowej książki Stacha Szulista, który swoją prozą serwuje czytelnikom gorzką pigułkę. Autor z pewnością może pochwalić się wybitnym zmysłem obserwacji, dzięki któremu w "Ćwiczeniach akrobatycznych" rozprawia się bezkompromisowo z wieloma ohydztwami, jakie towarzyszą nam na co dzień, wykorzystując do tego dosadny język wzmocniony symbolicznym nazewnictwem. Książka ta z pewnością wywoła sporo dyskusji i na to właśnie liczę.

„Ćwiczenia akrobatyczne” Stacha Szulista powinny stać się lekturą obowiązkową każdego rodzica. Autor, dziennikach i nauczyciel historii, znający więc świetnie środowisko szkolne, stworzył dzieło porywające, ale jednocześnie niesamowicie przerażające. Jest to książka pokazująca jak trudno młodemu człowiekowi funkcjonować w obecnych czasach i jak my, jako dorośli, utrudniamy momentami to nastoletnie dorastanie, zamiast wspierać. Bywamy za bardzo skupieni na sobie, swoim rozwoju, problemach, zapominając o naszych dzieciach. A one potrzebują nas naprawdę niezależnie od wieku. Niesamowity ukłon w stronę autora za brawurowe wcielenie się w rolę narratora. Ta opowieść w pierwszej osobie sprawia, że historia jest o wiele bardziej realna, bliższa i przez to dająca niesamowicie dużo do myślenia.
Karol, szesnastoletni uczeń, stara się jakoś odnaleźć w otaczającej go rzeczywistości. Żyje w zamożnym domu, z rodzicami, którzy nigdy nie mają czasu dla niego, ani dla siebie nawzajem. Brak szacunku, który ojciec okazuje matce przejawia się na brak szacunku Karola wobec swojej rodzicielki. Ma ją za pustą „laskę”, imprezującą z koleżankami, skupioną tylko na swoim wyglądzie. Faktycznie, matka wydaje się, że zapomniała, że syn nie jest małym dzieckiem. Dalej robi mu śniadanie, odzywa się do niego, jak do niemowlaka, twierdzi, że się martwi, ale nigdy nie ma czasu na rozmowę, bo zawsze jest coś ważniejszego. Ojciec ogranicza się do zawożenia syna do szkoły. Nigdy ze sobą nie rozmawiają, jeżeli jż dochodzi do wymiany zdań między nimi, to są to opryskliwe złośliwości, ewentualnie krytykowanie matki. Z Karolem i jego rodzicami mieszka jeszcze dziadek, ale mający początki Alzheimera starszy człowiek też nie jest w stanie nawiązać relacji z nastolatkiem. Karol jest inteligentnym młodym człowiekiem, dużo czyta, ale żeby jakoś zaistnieć w społeczeństwie szkolnym nie przyznaje się do tego, stara się upodobnić do reszty. Bywa więc wulgarny, sprawia problemy w szkole, robi głupie żarty, nieustannie prowokuje nauczycieli, robi więc wszystko, żeby rówieśnicy go zauważali, ale jest też jakaś próba zwrócenia uwagi dorosłych na siebie. Niestety, rodzice, pomimo wezwań do szkoły przez dyrektora, nie mają czasu na wizytę w szkole. Nauczyciele i pedagog niby z nim rozmawiają, ale chłopak czuje, że nie jest to szczere. Nastolatek niefortunnie dobiera sobie też znajomych. Jego najlepszym kumplem jest Kuba, powtarzający już klasę któryś raz chłopak. Który zleca Karolowi rozwiązywanie zadań, czy pisanie dla siebie wypracowań. Dodatkowo, Karol coraz większą uwagę zaczyna zwracać na płeć przeciwną, niestety relacje miłosne, w które wchodzi są raczej płytkie. Niby marzą mu się przygody erotyczne, ale emocjonalnie nie jest jeszcze na nie gotowy. Pomimo tego, że nie akceptuje wielu zachowań swoich kolegów, musi udawać, że jemu one pasują. Nie ma jednak wokół siebie nikogo, z kim mógłby porozmawiać o swoich nastrojach, wahaniach, czy problemach. Jedyną jego odskocznią są sny. To w nich, na swój sposób, walczy ze nielubianym środowiskiem szkolnym. Czy Karol poradzi sobie z tą brutalną rzeczywistością, w której musi dorastać?
Jako matka dwójki córek jestem naprawdę przerażona tym, co może czuć nastolatek pozostawiony sam sobie. Moje dzieci są jeszcze małe, ale postanowiłam jako rodzic zrobić wszystko, żeby żadna z nich nie dorastała w takim zagubieniu, zawieszeniu pomiędzy dzieciństwem, a a dorosłością, jak Karol. To my, jako rodzice kształtujemy rozwój naszych dzieci. Musimy tylko pamiętać, że ten rozwój to nie tylko dodatkowe zajęcia, lekcje języków obcych, baseny, itp. To przede wszystkim nasza miłość do dziecka i obecność, w postaci rozmowy, a czasami zwykłego wspólnego „pobycia ze sobą”. Owszem, środowisko szkolne też ma ogromny wpływ, ale jeżeli dziecko w rodzicu będzie miało oparcie, to łatwiej mu przyjdzie rozwiązywać nastoletnie problemy. Książka jest gruba, ale te 600 stron tak pochlania, że nie zauważycie tej obszerności. Także naprawdę gorąco zachęcam do lektury, kto wie, może akurat pomoże wam ona inaczej spojrzeć na wasze dorastające dzieci.

Od momentu, w którym skończyłam czytać książkę, minął już jakiś czas, a ja nadal mam spory mętlik w głowie i nie bardzo wiem, jak ubrać w słowa to, co czuję. Nie będę ponownie opisywać fabuły i zabierać Wam przyjemności z "osobistego" poznania Karola- mija się to bowiem z celem, tym bardziej że wydawca już sporo zdradził swym opisem- skupię się tylko na swoich odczuciach, ale na początek chciałabym zacząć od pewnego prostego zadania...
Usiądźcie sobie wygodnie... i wróćcie pamięcią do czasu, w którym mieliście 16 lat. Pamiętacie co się wtedy działo w waszych głowach, o czym marzyliście, czego pragnęliście, a czego szczerze nienawidziliście? Pamiętacie to uczucie frustracji i zniechęcenia gdy twierdziliście, że jesteście już "dorośli" ale otoczenie nadal traktowało was jak niedojrzałego dzieciaka? Pamiętacie, jak musieliście się namęczyć i nagimnastykować, by udowodnić wszystkim, wokół jacy jesteście "dorośli"? Pierwsze zauroczenia, niejednokrotnie pierwsze miłości? Przypomnieliście sobie? Tak? Więc jesteście gotowi by wziąć do ręki powieść "Ćwiczenia akrobatyczne" i spojrzeć ponownie na świat widziany oczyma nastolatka...
"Ćwiczenia akrobatyczne" są książką... mocno zaskakującą, początkowo może się wydawać, że jest to historia skierowana do młodzieży, jednak jest to wniosek bardzo mylny. Zdecydowanie po tę historię powinni sięgnąć przede wszystkim rodzice i nauczyciele- pomoże im ona nie tylko zrozumieć spojrzenie młodego człowieka na otaczający go świat, ale da także dobrą podwalinę do rozpoczęcia szczerej rozmowy o uczuciach, emocjach, oczekiwaniach itp. Pamiętajcie jednak, że to nie jest żaden poradnik ;)

Autor zabrał nas w świat młodzieży, w którym emocje i ledwo rozbudzone hormony grają pierwsze skrzypce. Uczucia i emocje idą przed rozumem, co w konsekwencji prowadzi do wielu niedopowiedzeń i nieporozumień. Doskonale uwydatnia potrzebę przynależności do grupy i chęci bycia w niej tym "pierwszym", a jeśli to się nie udaje, możemy zobaczyć, jak czuje się niedoceniony i odrzucony nastolatek- a niestety nie zawsze tak młody człowiek potrafi przyjąć "na klatę" gorycz porażki.
Autor zbudował bardzo ciekawe postacie, zarówno te "dorosłe" ale w szczególności te młodzieżowe obdarzając je całą gamą uczuć, emocji pozwala je poznać i zrozumieć, łatwo się z nimi utożsamić- przypomnieć sobie jak my (dojrzali już czytelnicy) reagowaliśmy na dane wydarzenia w wieku nastoletnim, dzięki temu łatwo zrozumieć ich nie zawsze przemyślane postępowanie.
Autor doskonale odnalazł się w roli narratora i przewodnika po młodzieżowym świecie. Na sześciuset stronach stworzył emocjonalne tsunami, które porwało mnie niemal od początku. Piszę niemal, bo początkowo miałam spore trudności z zaaklimatyzowaniem się i "przestawieniem" myślenia na "tryb nastolatka". Gdy już to się udało, popłynęłam z nurtem i z każdą przewracaną stroną było tylko lepiej, naprawdę się wciągłam.
Akcja powieści nie toczy się jakoś zawrotnie szybko, ale potrafi zaskoczyć, wzruszyć momentami rozbawić.
Fabuła jest przemyślana i dopracowana w najdrobniejszych szczegółach.

Jest to moje pierwsze spotkanie z twórczością pana Szulista, imam nadzieję, że nie ostatnie. Z wielką przyjemnością sięgnę po poprzednie książki autora.

Czy polecam?
Zdecydowanie tak. "Ćwiczenia akrobatyczne" do ważne spojrzenie na świat nastolatka. Mam nadzieję , że będzie o tej książce jeszcze głośno.

POLECAM...

"Ćwiczenia akrobatyczne" to brutalnie prawdziwy i szczery strumień świadomości nastolatka, który dojrzewa, zadaje pytania, szuka odpowiedzi i stara się odnaleźć w świecie, który (w żadnym stopniu) nie ułatwia młodemu człowiekowi przystosowania do warunków w nim panujących.
Karol, zawieszony gdzieś między dzieciństwem a dorosłością, wypowiada się z szybkością adekwatną do zmian jakie zachodzą w jego umyśle, czyniąc swoją opowieść wyjątkowo wymagającą gimnastyką dla umysłu czytelnika.

Autor fenomenalnie wszedł w rolę narratora, wykazując się wybitnym zmysłem obserwacji i trafnością spostrzeżeń oraz niezwykłą umiejętnością wyolbrzymiania pewnych cech i zachowań dorosłych bohaterów, dzięki czemu uwypukla wszelkie patologie, zachodzące w dwóch najważniejszych dla rozwoju młodego człowieka środowiskach - domu i szkole.
Autor porusza wiele ważnych wątków związanych ze skomplikowanymi relacjami międzyludzkimi, trudnymi związkami rodzinnymi, zawieraniem przyjaźni i przeżywaniem pierwszych miłości, uniesień i zawodów, a także budzeniem się potrzeb seksualnych.


Dzięki pierwszoosobowej narracji czytelnik może zżyć się z głównym bohaterem i wspólnie przeżywać problemy i wątpliwości nim miotające.
Niezwykle dynamiczne tempo narracji sprawia, że wprost nie można oderwać się od lektury i (choć objętość może niektórych przytaczać) te sześćset stron, czyta się dosłownie na jednym wdechu.
Co prawda miałabym kilka zastrzeżeń do języka i dostrzegłam w tekście kilka błędów, jednocześnie nie zapominam, że narratorem jest szesnastolatek, a nie oszukujmy się, kto w tym wieku myślał o poprawności językowej?



Tytuł powieści Stacha Szulista to doskonała metafora zmagań, z jakimi mierzą się przedstawiciele współczesnej młodzieży. Bowiem, czasem trzeba się naprawdę nieźle nagimnastykować, aby przetrwać we współczesnym świecie.

Szczerze polecam wam tę pozycję i to bez względu na wiek!
Choć początkowo może się wydawać, że to powieść dla młodszych czytelników - nic bardziej mylnego! To historia, która swą uniwersalnością trafi nie tylko do nastolatka, który odnajdzie w głównym bohaterze najlepszego bohatera, który mierzy się z takimi samymi problemami, ale także do dorosłego, a może i rodzica, który przypomni sobie, co sam miał w głowie będąc w tym wieku i zrozumie, jakie błędy w wychowaniu dziecka popełnia, a także pomoże je naprawić i uniknąć ich powielania w przyszłości.